Значныя запасы драўняных рэсурсаў у Беларусі з'яўляюцца асновай для шырокага развіцця дрэваапрацоўчай вытворчасці. Аб гэтым заявіў сёння журналістам намеснік старшыні канцэрна "Белляспаперпрам" Міхаіл Касько.

У Доме прэсы адбылася прэс-канферэнцыя па пытаннях рацыянальнага лесакарыстання ў Рэспубліцы Беларусь.

Міхаіл Касько прадставіў інфармацыю аб арганізацыі глыбокай перапрацоўкі драўніны на прадпрыемствах канцэрна, экспарце прадукцыі і перспектыўных напрамках эфектыўнага выкарыстання наяўных у краіне лясных рэсурсаў.

ПРЭС-РЭЛІЗ

Беларусь валодае унікальнай аднаўляльнай сыравінай – лесам, якім пакрыта амаль 40% тэрыторыі краіны. Такія прыродныя сыравінныя багацці і прадвызначылі шырокае развіццё дрэваапрацоўчай вытворчасці ў Рэспубліцы. Таму маецца магчымасць не залежаць ад імпарту драўнянай сыравіны і вырабляць запатрабаваную на рынках прадукцыю.

З гэтай мэтай была праведзена мадэрнізацыя базавых дрэваапрацоўчых прадпрыемстваў канцэрна «Белляспаперпрам». Дзякуючы тэхнічным перааснашчэнні, стварэнні новых магутнасцяў, аб'ёмы перапрацоўкі драўніны ў прадукцыю з больш высокім дабаўленым коштам павялічыліся ў разы.

Аб'ём вытворчасці па мадэрнізаваным прадпрыемствам канцэрна з 2010 па 2018 год павялічыўся ў 12,4 разы. Выручка на аднаго працуючага вырасла з 4 тыс. рублёў да 60 тыс.рублёў.

Глыбіня перапрацоўкі з 38% у 2006 годзе дасягнула 90% у 2018 годзе. Гэта сведчыць аб тым, што на прадпрыемствах канцэрна сёння забяспечана практычна безадходная вытворчасць. Гэта дасягаецца, у першую чаргу, дзякуючы непасрэдна тэхналогіям перапрацоўкі. Прадпрыемствы аснашчаны абсталяваннем вядучых сусветных вытворцаў, на якіх шляхам глыбокай перапрацоўкі драўніны выпускаецца больш за 80 відаў рознай прадукцыі. Амаль 70% гэтай прадукцыі пастаўляецца на замежныя рынкі. Акрамя таго, адходы вытворчасці залучаюцца ў атрыманне энергіі на ўласных энергацэнтрах. За кошт устаноўкі катлоў, якія працуюць на мясцовай сыравіне, прадпрыемствы скарацілі выкарыстанне імпартных паліўна-энэргетычных рэсурсаў амаль у 2 разы і давялі долю выкарыстання ў дрэваапрацоўцы драўнянага паліва вышэй за 90%. Эканомія прыроднага газу за кошт замяшчэння мясцовымі паліўна-энергетычнымі рэсурсамі штогод складае каля 21 тыс. т у. т. або 18 млн куб. м на суму 4,5 млн долараў ЗША.

Асноўнай сыравінай для прадпрыемстваў канцэрна з'яўляецца дзелавая драўніна іглічных парод, і часткова лісцяная, у прыватнасці, бяроза для вытворчасці фанеры, дуб - для вытворчасці мэблі і некаторыя іншыя пароды.

У 2018 годзе прадпрыемствы канцэрна перапрацавалі 5,2 млн куб. метраў дзелавой драўніны. Перапрацавана пры гэтым больш за 770 тысяч дроўнай драўніны, якая ўтварылася падчас нарыхтоўкі сыравіны на выдзеленых у арэнду ўчастках ляснога фонду.

У 2019 годзе прадпрыемствы канцэрна плануюць перапрацаваць прыкладна такі ж аб'ём драўніны, як і летась.
Галіна сёння працуе ўстойліва, магутнасці загружаны практычна на 100%. Прадпрыемствы актыўна нарошчваюць аб'ёмы вытворчасці і рэалізацыі прадукцыі, пашыраюць рынкі збыту і дынамічна развіваюцца.

За пяць месяцаў 2019 года аб'ём вытворчасці прадукцыі прамысловасці ў цэлым па прадпрыемствах канцэрна склаў 646,8 млн рублёў, што ў супастаўных умовах на 16,1% больш, чым за аналагічны перыяд мінулага года.
Найбольшы тэмп раста прамысловай вытворчасці 148,4% да аналагічнага перыяду мінулага года забяспечылі прадпрыемствы цэлюлозна-папяровай галіны (выраблена прадукцыі на 225,5 млн рублёў). Дрэваапрацоўчыя прадпрыемствы нарасцілі аб'ёмы вытворчасці на 5,2 % (да 248,5 млн рублёў). Вытворцы мэблевай прадукцыі павялічылі выпуск тавараў на 0,6 % (да 172,8 млн рублёў).
За 5 месяцаў бягучага года экспарт у цэлым па канцэрну ў параўнанні з аналагічным перыядам мінулага года вырас на 11,5% і склаў 239,7 млн.дол. ЗША.

Найбольшую ўдзельную вагу ў таварнай структуры экспарту займаюць мэбля – 20,3% (48,8 млн дол.), драўняна-кудзелістыя пліты – 18,2% (43,7 млн дол.), папера і кардон - 16% (38,4 млн дол.), фанера - 11% (26,6 млн дол.), а таксама драўняна-стружкавыя пліты – каля 10% (23,9 млн дол.).

Планамерна нарошчваюцца аб'ёмы экспарту цэлюлозы. Паводле аператыўных звестак за першае паўгоддзе на знешнія рынкі пастаўлена 47,7 тыс. т цэлюлозы на 25 млн долараў, за такі ж перыяд мінулага года было экспартавана цэлюлозы на 272 тыс. долараў.

Геаграфія паставак ахоплівае каля 60 краін. Пры гэтым з агульнага аб'ёму экспарту ў далёкае замежжа адгружаецца больш за 50% прадукцыі.

Па аб'ёмах продажаў найбольшая ўдзельная вага з рынкаў далёкага замежжа займае Польшча - 32%. Далей ідуць Кітай (16,8%) і Літва (15,5%).

Дынамічна нарошчваюцца пастаўкі на геаграфічна аддаленыя рынкі. Так, у Кітай у 2018 годзе пастаўлена прадукцыі на 14,7 млн долараў, у аналагічным перыядзе мінулага года экспарт быў усяго 290,6 тысяч долараў. За 5 месяцаў гэтага года экспарт у Кітай ужо склаў 20,4 млн долараў. Расце экспарт у Іран, Егіпет, ААЭ, Кенію, Ізраіль і іншыя краіны. На гэтыя рынкі пастаўляюцца ў асноўным папера, кардон, фанера, драўняныя пліты, мэбля і іншая прадукцыя.

З краін блізкага замежжа найбольшыя аб'ёмы пастаўляюцца ў Расію (61,2%). На другой пазіцыі Украіна (18,2%), на трэцім - Казахстан (каля 8%).

Прадпрыемствы канцэрна таксама рэалізуюць праграму вытворчасці імпартазамяшчальнай прадукцыі. У 2018 годзе арганізацыямі канцэрна выраблена імпартазамяшчальных тавараў амаль на 490 млн. долараў ЗША, што на 28% больш, чым у 2017 годзе. Да такіх тавараў ставяцца цэлюлоза, драўнянавалакністыя і драўняна-стружкавыя пліты, фанера, падлогавыя ламінаваныя пакрыцця, пэўныя віды паперы, кардона і шпалер.

Перспектывы

Вытворчасць мэблі. Выхад на рынак ЕС. У мэблевай вытворчасці ствараецца дададзены кошт у дзясяткі разоў больш, чым у плітнай вытворчасці. Пры перапрацоўцы аднаго кубаметру драўніны ў фанеру і пліту кошт таварнай прадукцыі ў сярэднім складае каля 100 дол. ЗША, пры вытворчасці мэблі з масіва драўніны кошт таварнай прадукцыі перавышае 1000 дол.ЗША.

Экспарт беларускай мэблі ў цэлым па краіне за апошнія 10-12 гадоў вырас амаль у 1,5 разы і дасягнуў у 2018 годзе 584,7 млн дол. З гэтага аб'ёму 25% - экспарт прадпрыемстваў канцэрна. Цяпер перад імі пастаўлена задача па актыўнаму асваенню еўрапейскага рынку. І вынікі гэтай працы ўжо бачныя. У 2018 годзе прадпрыемствы канцэрна павялічылі пастаўкі мэблі ў краіны Еўрапейскага Звязу на 45%.

Вялікія перспектывы ў развіцці цэлюлозна-папяровай вытворчасці. Сёння гэтая галіна працуе з апераджальнымі тэмпамі, па многіх паказчыках пераўзыходзіць дрэваапрацоўку і яна разглядаецца як драйвер эканамічнага росту галіны ў цэлым. Па разліках ў бліжэйшыя 2 гады за кошт росту аб'ёмаў цэлюлозна-папяровай вытворчасці экспарт у цэлым па канцэрну павінен павялічыцца ў 2 разы. Стаўка будзе зроблена на цэлюлозу і кардон.

Сёння на сусветным рынку таварнай цэлюлозы попыт складае 65 млн. тон. За апошнія 10 гадоў ён вырас на 10 млн. тон, па разліках у 2020 годзе - павялічыцца яшчэ на 6-8 млн. тон. Гэтага кажа аб тым, што прадукцыя будзе мець гарантаваны збыт. Таму зараз стаіць задача інтэнсіўна нарошчваць аб'ёмы вытворчасці цэлюлозы і актыўна яе экспартаваць. У бягучым годзе ўжо выраблена 66,5 тыс. т цэлюлозы і плануецца ў цэлым па годзе выйсці на аб'ём не менш за 150 тыс. т. Пры гэтым, трэба падкрэсліць, што экспарт прадукцыі глыбокай перапрацоўкі, якой і з'яўляецца цэлюлоза, нашмат больш эфектыўны ў параўнанні з экспартам паўфабрыкатаў і тым больш сыравіны.

Так, пры перапрацоўцы аднаго кубаметру драўніны ў ДСП кошт таварнай прадукцыі ў сярэднім складае 100 дол., у ДВП - 120 дол., фанеру - каля 130 дол., у цэлюлозу - 200 долараў.

Экспарт 1 тоны цэлюлозы прыносіць у 5 разоў больш валюты, чым экспарт драўніны, з якой яна праведзена. Пры гэтым рэнтабельнасць продажаў цэлюлозы складае амаль 38%.

Яшчэ адзін напрамак - вытворчасць драўнянага паліва, якое зарыентавана на ўцягванне ў гаспадарчы абарот нізкагатунковай драўніны. У сістэме канцэрна створаны такія вытворчасці, дзе з адходаў асноўнай вытворчасці выпускаюцца паліўныя гранулы, брыкеты і дранка.

У першым паўгоддзі 2019 года вытворчасць дранкі на прадпрыемствах канцэрна вырасла ў параўнанні з аналагічным перыядам мінулага года на 43,6% (выраблена 1,1 млн шчыльных куб.м). Вытворчасць пелетаў вырасла на 21,2% (17,6 тыс.т). Вытворчасць брыкетаў паліўных вырасла на 1% (6,5 тыс.т).

Развіццю дадзенага кірунку ў галіне таксама надаецца ўвага, у планах стварэнне дадатковых магутнасцяў па вытворчасці розных відаў драўнянага паліва. Гэта стане таксама добрым укладам у вырашэнне задач па эфектыўным выкарыстанні наяўных у краіне лясных рэсурсаў.

Прэс-служба канцэрна " Белляспаперпрам"