З 4 лістапада 2015 года такі від прадукцыі дрэваапрацоўкі як фанера выключаны з пераліку тавараў, здзелкі па якіх юрыдычныя асобы і індывідуальныя прадпрымальнікі абавязаны заключаць на біржавых таргах ААТ «Беларуская універсальная таварная біржа».
Гэта значыць, што вытворцы фанеры зараз могуць, мінуючы біржавыя таргі, заключаць прамыя кантракты з пакупнікамі на пастаўку ў іх адрас дадзенай прадукцыі.
Адпаведная пастанова Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь апублікавана сёння на Нацыянальным прававым інтэрнэт-партале (пост. № 914 ад 2015/11/02 г.). Яна ўступае ў сілу з дня афіцыйнага апублікавання.
Пры гэтым, у адпаведнасці з Палажэннем аб парадку рэгістрацыі таварнай біржай пазабіржавых здзелак (зацверджана пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 2015/10/08 № 839) пазабіржавыя здзелкі па продажы фанеры (код 4412 ТН ЗЭД) будуць рэгістравацца на біржы шляхам прадстаўлення прадаўцамі на працягу 3-х рабочых дзён з моманту здзяйснення такіх здзелак неабходнай інфармацыі ў электронным выглядзе (складаецца з 16 пунктаў: прадавец, пакупнік, валюта, цана, умовы пастаўкі, характарыстыкі тавару і іншае).
Такім чынам, здзелкі па фанеры застануцца ў поле зроку Біржы, яна не страціць доступу да поўнай інфармацыі і нават пашырыць ахоп суб'ектаў, якія прадстаўляюць такую інфармацыю.
Для вытворцаў рэалізацыя фанеры па прамых дагаворах, мінуючы біржавыя таргі, з'яўляецца больш выгаднай.
Аналіз рэалізацыі фанеры на экспарт у перыяд абавязковай рэгістрацыі дамоваў на ААТ «БУТБ» (студзень 2015) і перыяду, калі Дзяржаўнае прадпрыемства «Беларуская лясная кампанія» было вызвалена ад дадзенай працэдуры (сакавік 2015 года, пастанова ўрада ад 2015/02/2015 г. № 117 "Аб пастаўках на экспарт асобных тавараў») аб'ём пастаўленай на экспарт фанеры павялічыўся ў 2 разы (аб'ём рэалізацыі: за студзень - 1176 куб. м., за сакавік - 2288 куб. м.).
Аб'ём экспарту фанеры па біржавых кантрактах, заключаных ГП «Беларуская лясная кампанія» па выніках таргоў, склаў у 2014 г. 67% ад агульнага аб'ёму рэалізацыі дадзенага віду прадукцыі ў натуральным выразе і 52% - у вартасным. У 2015 г. гэты паказчык знізіўся да 9,5% і 6,7% адпаведна. Гэта сведчыць аб тым, што асноўныя перапрацоўшчыкі фанернай прадукцыі адмовіліся ад працяглай працэдуры рэгістрацыі на ААТ «БУТБ» і аддавалі перавагу заключаць пазабіржавых дагаворы.
Рашэнне аб вызваленні ГП «Беларуская лясная кампанія» ад біржавых таргоў у першым квартале 2015 г. ужо паказала эфектыўнасць дадзенага рашэння. Дарэчы, у іншых краінах фанерная прадукцыя таксама не з'яўляецца біржавым таварам, бо мае шырокую наменклатуру, а менавіта: тып у залежнасці ад выкарыстоўванага клею (ФК, ФСФ, ФОФ), шліфаваны / нешлифованная, вялікая колькасць гатункаў, таўшчынь (больш за 100 відаў тыпаразмераў).
Асноўнымі спажыўцамі фанернай прадукцыі з'яўляюцца мэблевыя вытворчасці, якія выкарыстоўваюць высокагатунковай прадукцыю, і будаўнічая галіна, якая выкарыстоўвае нізкагатунковых прадукцыю. У большасці выпадкаў, высокагатунковай прадукцыя вырабляецца пад канкрэтнага спажыўца, улічваючы спецыфіку далейшай яе апрацоўкі / перапрацоўкі. Пры гэтым дробным фабрыкам гэтак жа не выгадна рэгістравацца на біржы для набыцця невялікіх аб'ёмаў фанеры.
Практыка рэалізацыі фанеры ў дзеючых умовах паказвае, што ў асноўным прадаюцца нізкія гатункі фанеры (маркі «С/С»), якія выкарыстоўваюцца ў будаўнічым комплексе. Фанера больш высокіх гатункаў прадаецца ў меншых колькасцях, больш дробнымі партыямі, што не адпавядае біржавым продажам. Акрамя гэтага, сітуацыя на рынках продажаў фанеры на працягу дзевяці месяцаў 2015г. істотна змянілася. Дэвальвацыйныя працэсы ў дачыненні да валют у сумежных краінах і краінах, значных для сусветнай эканомікі, прыводзяць да рэзкага і хаатычнага змене коштаў.
У дадзенай сітуацыі патрабуецца неадкладнае прыняцце рашэння ў цэнавай палітыцы айчыннымі вытворцамі. Працуючы па прамых дагаворах, гэта можна зрабіць аператыўна, каб не страціць рынкі збыту.
Асноўнымі вытворцамі фанеры ў рэспубліцы з'яўляюцца прадпрыемствы канцэрна «Белляспаперпрам», яны выпускаюць 88,9% фанеры ў агульным аб'ёме яе вытворчасці ў краіне.